Tr-3
DİKKAT
8- Çıkarma ve boşaltma
• Onarım yapmak (veya başka bir amaç) için soğutucu devresine girilirken geleneksel
prosedürler kullanılmalıdır.
Ancak, tutuşabilirlik göz önüne alındığından en iyi uygulamanın izlenmesi önemlidir.
Aşağıdaki prosedüre bağlı kalınmalıdır:
• soğutucuyu çıkarın
• devreyi etkisiz gazla temizleyin
• boşaltın
• etkisiz gazla tekrar temizleyin
• keserek veya lehimleyerek devreyi açın
• Soğutucu dolumu, doğru toplama silindirlerine geri toplanmalıdır.
• Üniteyi güvenli duruma getirmek için sistem OFN ile “yıkanmalıdır”.
• Bu işlemin birkaç kez tekrarlanması gerekebilir.
• Bu görev için sıkıştırılmış hava veya oksijen kullanılmamalıdır.
• Yıkama, sistemdeki vakum OFN ile kırılarak ve çalışma basıncı elde edilene kadar
doldurmaya devam edilip, ardından atmosfere boşaltılarak ve en sonunda bir vaku-
ma aşağı çekilerek gerçekleştirilmelidir.
• Bu işlem, sistem içinde hiç soğutucu kalmayana kadar tekrarlanmalıdır.
• Son OFN dolumu kullanıldığında, çalışmanın gerçekleştirilmesini sağlamak için
sistem, havalandırma yoluyla atmosfer basıncına düşürülmelidir.
• Boru hattında lehimleme işlemleri gerçekleştirilecekse bu işlem son derece önemlidir.
• Vakum pompasının çıkışının herhangi bir tutuşma kaynağına yakın olmadığından ve
havalandırma bulunduğundan emin olun.
9- Doldurma prosedürleri
• Geleneksel doldurma prosedürlerine ek olarak aşağıdaki gereksinimler izlenmelidir.
- Dolum cihazı kullanılırken farklı soğutuculardan kaynaklı kirlenme olmadığından
emin olun.
İçerdikleri soğutucu miktarını en az düzeyde tutmak için hortumlar veya hatlar
mümkün olduğunca kısa olmalıdır.
- Silindirler dik biçimde tutulmalıdır.
- Sistem soğutucuyla doldurulmadan önce soğutma sisteminin topraklandığından
emin olun.
- Doldurma tamamlandığında sistemi etiketleyin (henüz yapılmadıysa).
- Soğutma sisteminin aşırı doldurulmamasına son derece dikkat edilmelidir.
• Yeniden doldurulmasından önce sistemde OFN ile basınç testi yapılmalıdır.
• Sistemde, doldurmanın tamamlanması üzerine ama işletmeye alınmadan önce
sızıntı testi yapılmalıdır.
• İzleyen sızıntı testi, alandan ayrılmadan önce gerçekleştirilmelidir.
10- İşletmeden çıkarma
• Bu prosedür gerçekleştirilmeden önce, teknisyenin cihazı ve tüm ayrıntılarını tam
anlamıyla bilmesi gereklidir.
• Tüm soğutucuların güvenli biçimde geri toplanması önerilen uygulamadır.
• Gerçekleştirilmekte olan görevden önce, kazanılmış yağın yeniden kullanımı önce-
sinde analiz gerekmesi durumuna karşı bir yağ ve soğutucu örneği alınmalıdır.
• Görevin başlatılmasından önce elektrik gücünün var olması gereklidir.
a) Cihazı ve çalışmasını öğrenin.
b) Sistemi elektriksel olarak yalıtın.
c) Prosedüre başlamadan önce aşağıdakilerden emin olun:
• Soğutucu silindirlerini elden geçirme için gerekmesi durumuna karşılık olarak
mekanik işleme aletleri mevcut;
• Tüm kişisel koruyucu donanım mevcut ve doğru biçimde kullanılıyor;
• Toplama işlemi her zaman uzman bir kişinin gözetimindedir.
• Toplama cihazı ve silindirler uygun standartlarla uyumludur.
d) Mümkünse, soğutucu sistemini pompalayın.
e) Bir vakum mümkün değilse, soğutucunun sistemin çeşitli kısımlarından çıkarıla-
bilmesi için bir dağıtıcı oluşturun.
f) Toplama gerçekleşmeden önce silindirin tartılara yerleştirildiğinden emin olun.
g) Toplama makinesini üreticinin yönergelerine göre başlatın ve çalıştırın.
h) Silindirleri aşırı doldurmayın. (%80 hacimde sıvı dolumundan fazla değil)
i) Geçici bile olsa, silindirin en fazla çalışma basıncını aşmayın.
j) Silindirler doğru biçimde doldurulduğunda ve işlem tamamlandığında, silindirlerin
ve cihazın alandan hemen çıkarıldığından ve cihazdaki tüm yalıtım vanalarının
kapatıldığından emin olun.
k) Toplanan soğutucu, temizlenmediği ve kontrol edilmediği sürece başka bir soğut-
ma sistemine doldurulmamalıdır.
11- Etiketleme
• Cihaz, işletmeden çıkarıldığını ve soğutucunun boşaltıldığını belirtecek şekilde
etiketlenmelidir.
• Etikete tarih ve imza atılmalıdır.
• Cihazda, tutuşabilir soğutucu içerdiğini belirten etiketler olduğundan emin olun.
DİKKAT
2-8 Elektrikli aygıtlarda kontroller
• Elektrikli bileşenlerdeki onarım ve bakım, ilk güvenlik kontrollerini ve bileşen incele-
me prosedürlerini kapsamalıdır.
• Güvenliği tehlikeye atacak bir arıza varsa, uygun biçimde giderilene kadar devreye
hiçbir elektrik beslemesi bağlanmamalıdır.
• Arıza hemen düzeltilemezse ama işleme devam edilmesi gerekirse, uygun bir geçici
çözümden yararlanılmalıdır.
• Tüm taraara haber verilmesi için, bu durum cihazın sahibine bildirilmelidir.
• İlk güvenlik kontrolleri aşağıdakileri kapsamalıdır.
- Kapasitörlerin yükü boşaltılır: Bu işlem, kıvılcım yayma olasılığını önlemek için
güvenli bir yolla gerçekleştirilmelidir.
- Sistem doldurulurken, geri toplanırken veya temizlenirken açıkta kalan yüklü
elektrikli bileşen ve kablo olmamalıdır.
- Topraklama sürdürülmelidir.
3- Mühürlü bileşenlerde onarım
• Mühürlü bileşenlerdeki onarımlar sırasında, mühürlü kapaklar gibi kısımların çıkarıl-
masından önce, üzerinde çalışılan cihazdan tüm elektrik bağlantıları çıkarılmalıdır.
• Servis işlemi sırasında cihaza elektrik beslemesi olması mutlaka gerekliyse, olası
tehlike durumunda uyarması için en önemli noktaya geçici olarak çalışır bir sızıntı
algılayıcı yerleştirilmelidir.
• Elektrikli bileşenlerde yapılan çalışmayla, kasada, koruma düzeyi etkilenecek şekilde
değişiklik yapılmadığından emin olmak için aşağıdakilere özel dikkat gösterilmelidir.
• Bu, kablolarda hasarı, aşırı sayıda bağlantıyı, orijinal teknik özelliğe göre yapılma-
mış terminalleri, mühürlerde hasarı, sızdırmazlık elemanlarının hatalı takılması gibi
durumları kapsamalıdır.
• Cihazın güvenli biçimde monte edildiğinden emin olun.
• Mühürlerin veya sızdırmazlık malzemelerinin, tutuşabilir atmosferin girişini önleme
işlevini yerine getiremeyecek şekilde aşınmadıklarından emin olun.
• Yedek parçalar, üreticinin teknik özelliklerine uygun olmalıdır.
NOT: Silikon sızdırmazlık malzemesi kullanımı, bazı tip sızıntı algılama cihazlarının
verimliliğini engelleyebilir.
Kendinden güvenlikli bileşenlerin, üzerlerinde çalışma yapılmadan önce yalıtıl-
ması gerekmez.
4- Kendinden güvenlikli bileşenlerde onarım
• Kullanımdaki cihaz için izin verilen gerilimi ve akımı aşmayacağından emin olmadan,
devreye kalıcı endüktif veya direnç yükleri uygulamayın.
• Yalnızca kendinden güvenlikli bileşenler, tutuşabilir atmosfer varlığında elektrik yüklü
durumdayken üzerlerinde çalışılabilecek tipteki kısımlardır.
• Test cihazı doğru derecelendirmede olmalıdır.
• Bileşenleri yalnızca üretici tarafından belirtilen parçalarla değiştirin.
• Başka parçaların kullanımı, sızıntı sonucu atmosferde bulunan soğutucunun tutuş-
masıyla sonuçlanabilir.
5- Kablo tesisatı
• Kablo tesisatının, yıpranmaya, aşınmaya, aşırı basınca, titreşime, keskin kenarlara
veya başka olumsuz çevresel etkilere maruz kalmayacağını kontrol edin.
• Kontrol sırasında, kompresörler veya fanlar gibi kaynaklardan dolayı yıpranma ya da
sürekli titreşim etkileri de dikkate alınmalıdır.
6- Tutuşabilir soğutucuların algılanması
• Soğutucu sızıntılarını arama veya algılama işlemi sırasında hiçbir koşul altında
potansiyel tutuşma kaynakları kullanılmamalıdır.
• Halojenür fener (veya çıplak alev kullanan herhangi bir algılayıcı) kullanılmamalıdır.
7- Sızıntı algılama yöntemleri
• Tutuşabilir soğutucuları algılamak için elektronik sızıntı algılayıcılar kullanılmalıdır
ama duyarlılık yeterli olmayabilir veya yeniden ölçümleme gerekebilir. (Algılama
cihazı ölçümlemesi, soğutucu bulunmayan bir alanda yapılmalıdır.)
• Algılayıcının olası bir tutuşma kaynağı olmadığından ve kullanılan soğutucuya uygun
olduğundan emin olun.
• Sızıntı algılama cihazı, soğutucunun bir LFL yüzdesinde ayarlanmalı, ölçümlemesi
kullanılan soğutucuya yapılmalı ve uygun gaz yüzdesi (en fazla %25) onaylanmalıdır.
• Sızıntı algılama sıvıları, çoğu soğutucuyla kullanıma uygundur ama soğutucuyla
tepkimeye girip bakır boru hattını aşındırabileceğinden, klor içeren deterjanların
kullanımından kaçınılmalıdır.
• Sızıntıdan şüphelenilirse, tüm çıplak alevler uzaklaştırılmalıdır/söndürülmelidir.
• Lehimleme gerektiren bir soğutucu sızıntısı bulunursa, soğutucunun tamamı sis-
temden toplanmalı veya sistemin sızıntıdan uzak bir kısmında tutulmalıdır (kesme
vanaları yoluyla).
Ardından, lehimleme işleminden hem önce hem de sonra sistem boyunca oksijensiz
azot (OFN) boşaltılmalıdır.
9381386215-02_IM.indb 3 17/05/2019 11:15:12