SKODA Citigo (2015/05) El kitabı

Marka: SKODA

Model: Citigo (2015/05)

Tip: El kitabı

Bu kılavuz için de uygundur

Citigo NF 05-2015

SIMPLY CLEVER

KULLANIM KILAVUZU

ŠKODA Citigo



1ST012777AJ

Önsöz

Kendiniz için bir ŠKODA'ya karar verdiniz, güveniniz için içtenlikle teşekkür ederiz.

Araç kullanımına ilişkin açıklama, güvenliğe, araç bakımına, bakıma ve kendi kendine yardım konularına

ilişkin bilgiler ve teknik araç verileri için bu kullanma kılavuzuna bakılmalıdır.

Bu kılavuza uygun hareket edilmesi aracın doğru kullanılmasının ön koşulu olduğundan bu kullanma

kılavuzunu dikkatle okumanızı tavsiye ederiz.

ŠKODA'nızdan memnun olmanızı ve her zaman iyi sürüşler yapmanızı dileriz.

ŠKODA AUTO a.s. (Bundan sonra sadece ŠKODA ya da üretici olarak anılacaktır)



1ST012777AJ

İçindekiler dizini

Araç belgeleri 4

Açıklamalar 5

Kullanma kılavuzunun yapısı ve diğer bilgiler 6

Kullanılan kısaltmalar

Emniyet

Pasif emniyet 8

Genel Bilgiler 8

Doğru ve güvenli oturma pozisyonu 8

Emniyet kemerleri 10

Emniyet kemerlerini kullanma 10

Kemer sarma otomatikleri ve kemer

gerdiricileri 13

Hava yastığı sistemi 14

Hava yastığı sisteminin anlatılması 14

Hava yastığına genel bakış 15

Hava yastıklarının devre dışı bırakılması 17

Çocukların emniyetli şekilde taşınması 19

Çocuk koltuğu 19

Sabitleme sistemleri 21

Kullanım

Kokpit 25

Genel bakış

Göstergeler ve kontrol lambaları

Gösterge paneli

Çok fonksiyonlu gösterge (MFA)

Kontrol lambaları

Kilit açma ve açma

Kilit açma ve kilitleme

Bagaj kapağı

Cam kullanımı 42

Panoramik sürgülü/açılır tavan 44

Işık ve görüş 45

Işık 45

İç lambalar 48

Görüş 49

Silecekler ve cam yıkama sistemi 50

Dikiz aynası 51

Koltuklar ve koltuk başlıkları 52

Koltukların ve koltuk başlıklarının

ayarlanması 52

Koltuk fonksiyonları 54

Taşıma ve pratik donanımlar 56

Pratik donanımlar 56

Bagaj bölümü 63

Port bagaj 66

Kalorifer ve klima sistemi 67

Kalorifer, havalandırma, soğutma 67

İletişim ve Multimedya 70

Telefon ve Move & Fun 70

Sürüş

Sürüş hazırlığı ve sürüş 72

Motorun çalıştırılması ve durdurulması

START-STOPP sistemi 73

Frenleme ve park etme 75

Manuel vites değiştirme ve pedaller 76

Otomatik düz şanzıman 77

Alıştırma ve ekonomik sürüş 79

Araç hasarlarından kaçınma 80

Yardımcı sistemler 81

Fren ve denge sistemleri 81

Park yardım sistemi 82

Hız ayar sistemi 84

City Safe Drive 85

Lastik basıncı denetimi 86

Kullanım uyarıları

Bakım ve Temizlik 88

Servis çalışmaları, uyarlamalar ve teknik

değişiklikler 88

Aracın yıkanması 91

Aracın dış bakımının yapılması 92

İç mekan bakımı 96

Kontrol etme ve ilave etme 98

Yakıt 98

Motor bölmesi 102

Motor yağı 104

Soğutma sıvısı 106

Fren hidroliği 107

Araç aküsü 108

Tekerlekler 112

Jantlar ve lastikler 112

Kış işletimi 116

Kendi kendine yardım

Acil donanım ve kendi kendine yardım

117

Acil donanım 117

Tekerlek değiştirme 118

Onarım seti 122

Takviye kablosu ile çalıştırma 124

Aracın çekilmesi 125

Uzaktan kumanda 127

Acil durumda kilit açma/kilitleme 127

Cam silecek lastiklerinin değiştirilmesi 128

Sigortalar ve ampuller 129

Sigortalar 129

Ampul değiştirme 132

İçindekiler dizini

Teknik bilgiler

Teknik Bilgiler 137

Araç bilgileri 137

Anahtar kelimeler dizini

İçindekiler dizini

Araç belgeleri

Aracınızın araç belgelerinde daima bu kullanma kılavuzunu ve servis planını

bulabilirsiniz.

Donanıma bağlı olarak araç belgeleri radyo kullanım kılavuzunu ve bazı ülke-

lerde de Yolda yardım broşürünü içerebilir.

Kullanma kılavuzu

Bu kullanma kılavuzu aracın tüm kasa seçenekleri, ilgili tüm model varyantları

ve tüm donanım kademeleri için geçerlidir.

Bu kullanma kılavuzunda mümkün olan tüm donanım varyantları yer almakta-

dır, fakat özel donanım, model varyantı veya pazara bağlı donanım olarak tarif

edilmemiştir. Bu nedenle, bu kullanma kılavuzunda tarif edilen tüm donanım

bileşenleri aracınızda olmayabilir.

Aracınızın donanım kapsamının temelini, aracın satış sözleşmesi oluşturur. Do-

nanım kapsamına ilişkin sorular için lütfen ŠKODA bayisi ile iletişime geçin.

Bu kullanma kılavuzundaki resimler yalnızca gösterim amaçlıdır. Resimler

önemsiz ayrıntılarda aracınızdan farklı olabilir; bunlar sadece genel bilgi olarak

anlaşılmalıdır.

ŠKODA AUTO a.s. tüm araçların sürekli olarak geliştirilmesi için çalışmaktadır.

Bu nedenle her zaman teslimat kapsamında şekil, donanım ve teknoloji açısın-

dan değişiklikler olması mümkündür. Bu kullanma kılavuzunda yer alan bilgiler

basım tarihindeki bilgi düzeyini yansıtmaktadır.

Bu kullanma kılavuzundaki teknik bilgilerden, resimlerden ve tanımlamalardan

herhangi bir talep söz konusu olamaz.

Servis planı

Servis planı araç teslim dokümanlarını, garanti ve servis olaylarına ilişkin belge-

leri içermektedir.

Radyo kullanma kılavuzu

Radyonun kullanma kılavuzu, radyo kullanımını tarif etmektedir.

Yolda yardım broşürü

Yolda yardım broşürü, bazı ülkelerdeki ithalatçıların ve müşteri hizmet merkez-

lerinin telefon numaralarını ve acil çağrı numaralarını içermektedir.

Araç belgeleri

Açıklamalar

Kullanılan terimler

Araç belge ve bilgileri içinde, aracınızın servis işlemleri ile ilgili aşağıdaki terim-

ler kullanılmaktadır.

- ŠKODA marka araçlar için servis çalışmalarını gerçekleştiren

servis. Yetkili servis bir ŠKODA bayisi olabileceği gibi ŠKODA servis ortağı

veya bağımsız bir servis de olabilir.

- Sözleşme çerçevesinde ŠKODA AUTO a.s. üreticisi veya

satış ortağı tarafından ŠKODA marka araçların servis çalışmalarını ger-

çekleştirme ve ŠKODA orijinal parçaları satma yetkisi tanınmış bir servis-

tir.

- ŠKODA AUTO a.s. üreticisi veya satış ortağı tarafından ŠKODA

markalı sıfır araç satma ve ŠKODA orijinal parçaları kullanarak servis ça-

lışmalarını gerçekleştirme ve ŠKODA orijinal parçaları satma yetkisi tanın-

mış bir işletmedir.

Sembol açıklaması

Kullanma kılavuzunda kullanılan sembollere genel bakış ve anlamlarının kısa

açıklaması.



Önemli bilgiler ve güvenlik uyarıları içeren bir bölümün giriş modülüne

atıf

 Modülün sonraki sayfada devam ettiğini belirtir



Aracın mümkün olduğunca kısa süre içerisinde durdurulması gerektiği

durumları ifade eder

® Tescilli marka

DİKKAT

Bu sembolün yer aldığı metinler ciddi bir kaza, yaralanma veya hayati tehli-

keye dikkat çeker.

ÖNEMLİ

Bu sembolün yer aldığı metinler araç hasar tehlikesine veya bazı sistemlerin

olası fonksiyon bozukluklarına dikkat çeker.

Çevre Notu

Bu sembolün yer aldığı metinler çevre koruması ile ilgili bilgilerin yanı sıra eko-

nomik kullanıma yönelik ipuçları içermektedir.

„Yetkili servis“

„ŠKODA servis ortağı“

„ŠKODA bayisi“

Not

Bu sembolün yer aldığı metinler ilave bilgiler içermektedir.

Açıklamalar

Kullanma kılavuzunun yapısı ve diğer bilgiler

Kullanma kılavuzunun yapısı

Kullanma kılavuzu hiyerarşik olarak aşağıdaki alanlara ayrılmıştır.

■

Paragraf (örn. güvenlik) - paragrafın başlığı daima altta sol tarafta gösterilir

■

Ana bölüm (örn. hava yastığı sistemi) - ana bölümün başlığı her zaman altta

sağ tarafta gösterilir

■

Bölüm (örn. hava yastığına genel bakış)

■



Konuya giriş - Bölüm içerisindeki modüllere genel bakış, bölüm içe-

riğine ilişkin ön bilgiler, gerekirse tüm bölüm için geçerli bilgiler

■

Modül (örn. ön hava yastıkları)

Bilgi arama

Kullanma kılavuzunda bilgi ararken kullanma kılavuzunun sonundaki indeksi

kullanmanızı tavsiye ederiz.

Yön bilgileri

„Sol“, „sağ“, „ön“, „arka“ gibi tüm yön bilgileri aracın sürüş yönü ile ilgilidir.

Birimler

Aksi belirtilmedikçe hacim, ağırlık, hız ve uzunluk bilgileri metrik birim olarak

verilmiştir.

Kullanma kılavuzunun yapısı ve diğer bilgiler

Kullanılan kısaltmalar

Kısaltmalar Anlam

1/dak. Motorun dakikadaki dönüş sayısı

ABS Anti blok sistem

AGM Araç akü tipi

ASG Otomatik şanzıman

CNG sıkıştırılmış doğal gaz

Karbondioksit

COC Uygunluk beyannamesi

EDL Elektronik diferansiyel kilidi

ECE Avrupa Ekonomik Komisyonu

EPC Motor elektroniğinin kontrolü

ESC Stabilizasyon kontrolü

ET Jantın presleme derinliği

AB Avrupa Birliği

G-TEC Doğal gazlı araçların işareti

HBA Fren yardımcısı

HHC Yokuş kalkış yardımcısı

kW Kilovat, güç ölçü birimi

MG Düz şanzıman

MFA Çok fonksiyonlu gösterge

MPI Çoklu yakıt enjeksiyonlu benzinli motor

sadece veya ağırlıklı olarak mal taşımacılığı için tasarlanan bir

furgon araç

Nm Newtonmetre, motor torku için ölçüm birimi

OPS optik park sistemi

TC Çekiş kontrolü

TMC Sürücüye trafik bilgilerini iletir

VIN Araç kimlik numarası

W Vat, güç ölçü birimi

Kullanılan kısaltmalar

Emniyet

Pasif emniyet

Genel Bilgiler

 Konuya giriş

Bu bölümde aşağıdaki konulara ilişkin bilgiler bulacaksınız:

Her sürüşten önce

Sürüş güvenliği 8

Kılavuzun bu bölümünde, aracınızdaki pasif güvenlik konusu ile ilgili önemli bil-

gileri, ip uçlarını ve uyarıları bulabilirsiniz.

Burada, örnek olarak emniyet kemerleri, hava yastıkları ve çocukların emniyeti

hakkında bilmeniz gereken her şeyi bir araya getirdik.

Sizi ve araç içindekileri ilgilendiren diğer emniyet bilgilerini bu kullanma kılavu-

zunun ilerideki bölümlerinde de bulabilirsiniz.

O nedenle tüm araç belgeleri daima araç içerisinde bulundurulmalıdır. Bu du-

rum özellikle aracı kısa bir süreliğine verdiğiniz veya sattığınız zaman geçerlidir.

Her sürüşten önce

Kendi emniyetiniz ve araç içindekilerin emniyeti için, her sürüş öncesi aşağıdaki

noktalara dikkat ediniz.

›

Aydınlatma ve sinyal sisteminin kusursuz şekilde çalıştığından emin olunmalı-

dır.

›

Silecek fonksiyonu ve silecek lastiklerinin durumunun sorunsuz olduğundan

emin olun.

›

Tüm camların dışarı doğru iyi bir görüş sağladığından emin olunmalıdır.

›

Dikiz aynasını arkaya görüş sağlanacak şekilde ayarlayın.

›

Aynaların kapalı olmadığından emin olun.

›

Lastik hava basıncı kontrol edilmelidir.

›

Motor yağı, fren hidroliği ve soğutma suyu seviyesini kontrol edin.

›

Birlikte taşınan yükler iyice sabitlenmelidir.

›

İzin verilen aks yükünü ve araç için izin verilen toplam ağırlığı aşmayın.

›

Tüm kapıları ve motor bölmesi ve bagaj bölmesi kapağını kapatın.

›

Pedalları hiç bir nesnenin engellememesi sağlanmalıdır.

›

Çocuklar, uygun bir çocuk koltuğu ile ve doğru takılmış bir emniyet kemeri ile

korunmalıdır » Sayfa 19, Çocukların emniyetli şekilde taşınması.

›

Doğru oturma pozisyonunun alınması » Sayfa 8, Doğru ve güvenli oturma

pozisyonu. Araç içindekilerin de doğru oturma pozisyonu almaları sağlanmalı-

dır.

Sürüş güvenliği

Sürücü olarak, hem kendinizin, hem de araç içindekilerin, özellikle de taşımakta

olduğunuz çocukların sorumluluğunu taşımaktasınız. Sürüş emniyetiniz etki-

lendiği zaman, kendinizi ve ayrıca diğer trafik katılımcılarını tehlikeye atmış

olursunuz.

Bu nedenle aşağıdaki uyarılar dikkate alınmalıdır.

›

Trafik akışına olan dikkatinizin dağılmasına izin vermeyin (örneğin araç için-

dekiler veya telefon görüşmesi nedeniyle).

›

Sürüş yeteneğiniz (örn. ilaç, alkol veya uyuşturucu madde kullanımı nedeniy-

le) kısıtlandığında kesinlikle araç kullanmayın.

›

Trafik kurallarına ve izin verilen sürüş hızına uyunuz.

›

Sürüş hızınızı, yol durumuna veya trafik ve hava şartlarına daima uydurunuz.

›

Uzun yolculuklarda (en geç iki saatte bir olmak üzere) düzenli olarak mola ve-

rin.

Aşağıdaki uyarılar ön yolcu için geçerlidir ve dikkate alınmadığında ağır yaralan-

malar veya ölüm meydana gelebilir.

›

Gösterge paneline yaslanmayınız.

›

Ayakları kumanda panelinin üzerine koymayınız.

Aşağıdaki uyarılar yolcular için geçerlidir ve dikkate alınmadığında ağır yaralan-

malar veya ölüm meydana gelebilir.

›

Koltuğun sadece uç kısımlarında oturmayınız.

›

Yana dönük durumda oturmayınız.

›

Camdan dışarı sarkmayınız.

›

Uzuvlarınızı camdan dışarı uzatmayın.

›

Ayakları koltuk minderinin üzerine koymayınız.

Doğru ve güvenli oturma pozisyonu



Konuya giriş

Bu bölümde aşağıdaki konulara ilişkin bilgiler bulacaksınız:

Sürücü için doğru oturma pozisyonu 9

Direksiyon simidi konumunu ayarlama



Emniyet

Ön yolcunun doğru oturma pozisyonu 10

Arka koltuklarda oturanların doğru oturma pozisyonu 10

DİKKAT

■

Araç içindeki kişilerin mümkün olan en etkin şekilde korunmasını sağla-

mak için, ön koltuklar ve koltuk başlıkları mutlaka vücut ölçülerine göre

ayarlanmalıdır ve emniyet kemerleri doğru bir şekilde takılmalıdır.

■

Her yolcu, oturduğu koltuğa ait emniyet kemerini mutlaka takmalıdır. Ço-

cuklar, mutlaka uygun bir emniyet sistemi ile emniyet altına alınmalıdır

» Sayfa 19, Çocukların emniyetli şekilde taşınması.

■

Yolcu, yanlış bir oturma pozisyonunda hayati yaralanmalara maruz kalabi-

lir.

■

Sürüş esnasında koltuk arkalıkları arkaya doğru çok fazla yatırılmamalıdır,

aksi halde emniyet kemerleri ve hava yastığı sistemi doğru çalışmayabilir -

Yaralanma tehlikesi söz konusu!

Sürücü için doğru oturma pozisyonu

Şek. 1 Sürücünün doğru oturma pozisyonu / doğru direksiyon tutma şekli

Önce okuyun ve dikkate alın (Sayfa 9).

Kendi emniyetiniz için ve bir kaza durumunda yaralanma tehlikesini azaltmak

için, aşağıdaki uyarılar dikkate alınmalıdır.

Sürücü koltuğu teleskobik yönde, pedallar hafifçe açılandırılmış bacaklarla

tamamen bastırılabilecek şekilde ayarlanmalıdır.

Arkalığı ayarlarken, direksiyon simidine üst noktada ellerin hafif açılandırıl-

mış şekilde olmalarına dikkat ediniz.

Direksiyon simidini, direksiyon simidi ile göğüs kemiği arasındaki

mesa-

fesi en az 25 cm olacak şekilde ayarlayın » Şek. 1.

Emniyet kemerini doğru takın » Sayfa 12.





DİKKAT

■

Sürüş öncesinde doğru oturma pozisyonuna geçilmeli ve sürüş sırasında

bu pozisyon değiştirilmemelidir. Araçtaki diğer yolcuların da doğru oturma

pozisyonunu almalarını ve sürüş sırasında bu pozisyonu değiştirmemelerini

sağlayınız.

■

Direksiyon simidi ile koltuk arasında en az 25 cm mesafe bırakılmalıdır.

Eğer asgari mesafeyi muhafaza etmezseniz, hava yastığı sistemi sizi koru-

yamaz - Ölüm tehlikesi!

■

Sürüş sırasında, direksiyon simidini iki elinizle dış yan taraflarından „saat

9“ ve „saat 3“ pozisyonunda tutun » Şek. 1. Direksiyon simidini asla „saat 12“

konumunda veya bir başka tarz ve şekilde tutmayın (örn. direksiyon simidi-

nin ortasından, direksiyon simidinin iç tarafından vb.). Aksi takdirde sürücü

hava yastığının devreye girmesi halinde kollarınız, elleriniz ve başınız ciddi

şekilde yaralanabilir.

■

Sürücü ayak bölümünde hiç bir nesnenin olmamasına dikkat ediniz, aksi

halde nesneler, sürüş veya fren manevrasında pedala doğru hareket edebi-

lirler. Bu durum, debriyaj pedalına basmaya, fren yapmaya veya gaz verme-

ye engel olabilir.

Direksiyon simidi konumunu ayarlama

Şek. 2

Direksiyon konumunu ayarlama

Önce okuyun ve dikkate alın (Sayfa 9).

Direksiyon simidi konumu dikey yönde ayarlanabilir.

›

Direksiyon simidinin altındaki emniyet kolunu aşağıya doğru yatırınız » Şek. 2.

›

Direksiyon simidini istediğiniz pozisyona ayarlayın.

›

Emniyet kolunu yukarıya doğru sonuna kadar bastırınız.





Pasif emniyet

DİKKAT

■

Direksiyon simidini asla sürüş sırasında ayarlamamalısınız, sadece araç du-

rurken ayarlayınız!

■

Direksiyon simidi konumunun istemeden değişmemesi için emniyet kolu

kilitlenmelidir - Kaza tehlikesi söz konusu!

Ön yolcunun doğru oturma pozisyonu

Önce okuyun ve dikkate alın (Sayfa 9).

Yolcu güvenliği ve kaza yaralanma riskini azaltmak için, aşağıdaki talimatlar

dikkate alınmalıdır.

Ön yolcu koltuğunu mümkün olduğu kadar arkaya doğru getirin. Ön yolcu,

hava yastığı açıldığı zaman en yüksek emniyete ulaşabilmesi için, gösterge

panelinden mutlaka 25 cm uzakta bulunmalıdır.

Emniyet kemerini doğru takın » Sayfa 12.

İstisnai durumlarda ön yolcu ön hava yastığı devreden çıkarılabilir » Sayfa 17,

Hava yastıklarının devre dışı bırakılması.

DİKKAT

■

Gösterge paneline en az 25 cm mesafe bırakılmalıdır. Eğer asgari mesafeyi

muhafaza etmezseniz, hava yastığı sistemi sizi koruyamaz - Ölüm tehlikesi!

■

Sürüş esnasında ayaklarınızı daima ayak bölümünde tutun - ayaklarınızı

asla kumanda paneline, koltuk yüzeylerine koymayın ve camdan dışarıya

sarkıtmayın! Bir fren manevrası veya bir kaza durumunda yüksek bir yara-

lanma riskine maruz kalırsınız. Hava yastığının açılması durumunda, yanlış

oturma pozisyonu nedeniyle ölümcül yaralanmalar meydana gelebilir!

Arka koltuklarda oturanların doğru oturma pozisyonu

Önce

okuyun ve dikkate alın (Sayfa 9).

Ani bir fren manevrasında veya bir kaza durumunda yaralanma tehlikesini

azaltmak için, arka koltuklarda oturanlar aşağıdakilere mutlaka dikkat etmeli-

dir.

Koltuk başlığını, koltuk başlığının üst kenarı mümkün olduğunca kafanızın

üst bölümünün yüksekliğinde bulunacak şekilde ayarlayınız.

Emniyet kemerini doğru takın » Sayfa 12.

Aracın içinde çocuk bulunduğu zaman, uygun bir çocuk emniyet sistemi

kullanılmalıdır » Sayfa 19, Çocukların emniyetli şekilde taşınması.









Emniyet kemerleri

Emniyet kemerlerini kullanma



Konuya giriş

Bu bölümde aşağıdaki konulara ilişkin bilgiler bulacaksınız:

Ön taraftan olan bir kazanın fiziksel prensibi 11

Doğru kemer bandı yerleşimi 12

Emniyet kemerlerinin takılması ve çıkarılması 12

Doğru takılmış emniyet kemerleri bir kaza durumunda iyi bir koruma sağlamak-

tadır. Emniyet kemerleri yaralanma riskini azaltır ve ağır bir kazada hayatta kal-

ma şansını arttırır.

Düzgün takılmış emniyet kemerleri, yolcuları doğru ayarlanmış koltuklarda

doğru oturma pozisyonunda tutar.

Çocukların taşınması sırasında özel emniyet hususlarına mutlaka dikkat edil-

melidir » Sayfa 19, Çocukların emniyetli şekilde taşınması.

Emniyet kemeri kullanımında ulusal yasa yönetmelikleri dikkate alınmalıdır.

DİKKAT

■

Emniyet kemerini her sürüşten önce - şehir trafiğinde bile - takılmalıdır!

Bu kural diğer yolcular için de geçerlidir - yaralanma tehlikesi söz konusu!

■

Emniyet kemerlerinin azami koruma etkisine sadece doğru oturma pozis-

yonunda ulaşılır » Sayfa 8, Doğru ve güvenli oturma pozisyonu.

■

Ön koltukların arkalıkları, geriye doğru çok fazla yatırılmamalıdır, aksi hal-

de emniyet kemerleri etkisini kaybedebilir.

DİKKAT

Kemer bandının doğru yerleşimi için bilgiler

■

Emniyet kemerlerinin kemer bandı yerleşiminin daima doğru olmasına dik-

kat edilmelidir. Yanlış takılan emniyet kemerleri hafif kazalarda bile yaralan-

malara yol açabilirler.

■

Çok gevşek takılan bir emniyet kemeri, bir kaza durumunda vücudunuz

hareket enerjisinden dolayı öne doğru hareket edeceği ve böylece emniyet

kemeri tarafından ani olarak durdurulacağı için, yaralanmalara yol açabilir.

■

Kemer bandı, sert veya kırılabilen nesneler (örn. gözlük, tükenmez kalem,

anahtarlık vs.) üzerinden geçirilmemelidir. Bu nesneler yaralanmalara sebep

olabilir.



Emniyet

DİKKAT

Emniyet kemerlerinin kullanımı ile ilgili bilgiler

■

Kemer bandı sıkışmış veya burulmuş olmamalı veya keskin kenarlara sürt-

memelidir.

■

Emniyet kemerinin kapı kapatılırken sıkıştırılmamasına dikkat edilmelidir.

DİKKAT

Emniyet kemerlerinin doğru kullanımı ile ilgili bilgiler

■

Bir emniyet kemeri hiçbir zaman iki kişiye (çocuklar da dahil) takılmamalı-

dır.

■

Kilidin dili sadece ilgili koltuk yerine ait olan kilit yuvasına takılmalıdır. Em-

niyet kemerinin yanlış takılması, onun koruma etkisini olumsuz yönde etki-

ler ve kaza riski artar.

■

Kilit dilinin takıldığı yuva tıkanmamış olmalıdır; aksi halde kilit dili oturma-

yabilir.

■

Çok sayıda kıyafet ve gevşek giysi (örn. ceket üzerine palto) mükemmel

oturmayı ve emniyet kemerinin fonksiyonunu olumsuz etkiler.

■

Emniyet kemerini ayarlamak için (örn. boyu kısa kişilerde emniyet kemeri-

ni kısaltmak için) mandal veya başka nesneler kullanmayın.

■

Arka koltuklardaki emniyet kemerleri, sadece arka koltuk arkalığı doğru bir

şekilde kilitlendiğinde görevini güvenilir şekilde yerine getirebilir » Sayfa

55, Arka koltuk arkalıkları.

DİKKAT

Emniyet kemerlerinin bakımı ile ilgili bilgiler

■

Kemer bandı mutlaka temiz tutulmalıdır. Kirli kemer bandı kemer sarma

otomatiğinin fonksiyonunu olumsuz etkileyebilir » Sayfa 98, Emniyet ke-

merleri.

■

Emniyet kemerleri sökülemezler veya herhangi bir şekilde değiştirilemez-

ler. Emniyet kemerlerini kendiniz tamir etmeye kalkışmayınız.

■

Emniyet kemerlerinin durumu düzenli bir şekilde kontrol edilmelidir. Emni-

yet kemerinde, kemer bağlantılarında, sarma otomatiğinde veya kilitleme

parçalarında hasarlar olduğu zaman, söz konusu emniyet kemeri bir yetkili

servis tarafından mutlaka değiştirilmelidir.

■

Bir kazada zorlanmış ve bu yüzden esnemiş hasarlı emniyet kemerleri en

iyisi bir yetkili servis tarafından yenilenmelidir. Ayrıca emniyet kemerlerinin

bağlama yerleri de kontrol edilmelidir.

Ön taraftan olan bir kazanın fiziksel prensibi

Şek. 3 Emniyet kemeri takılmamış sürücü/Arka koltukta emniyet kemeri

takılmamış yolcu

Önce okuyun ve dikkate alın (Sayfa 10).

Araç hareket eder etmez, hem araçta, hem de araç içinde oturanlarda, adına ki-

netik enerji denilen hareket enerjisi meydana gelir.

Kinetik enerjinin büyüklüğü tamamen araç hızına ve aracın (içinde oturanlar da-

hil) ağırlığına bağlıdır.

Örnek olarak hız, 25 km/h'ten 50 km/h'e iki katına çıkarsa, hareket enerjisi dört

kat artar.

Örn. 80 kg ağırlığındaki bir kişinin ağırlığı 50 km/saat'te 4,8 tona (4 800 kg)

„çıkar“.

Önden olan bir kazada araç içindeki kemer takmamış yolcular öne doğru fırlar-

lar ve araç içindeki, örn. direksiyon simidi, kumanda paneli, ön cam gibi kısımla-

ra kontrolsüz olarak çarparlar » Şek. 3 -



. Araçtan dışarıya dahi fırlayabilirsiniz,

bu da hayati veya ölümcül yaralanmalara yol açabilir.

Arka koltukta kemer takmamış bir yolcu sadece kendisini değil, aynı zamanda

önde oturanları da tehlikeye atar » Şek. 3 -





Emniyet kemerleri

Doğru kemer bandı yerleşimi

Şek. 4 Sırt ve kalça kemerinin kemer bandı yerleşimi/hamile kadınlardaki

kemer bandı yerleşimi

Önce

okuyun ve dikkate alın (Sayfa 10).

Emniyet kemerlerinin azami koruma etkisi için kemer bandının yerleşimi büyük

önem taşır.

Kemerin omuzdan geçen kısmı hiç bir zaman boyun üzerinden geçmemeli, bila-

kis omuzun yaklaşık ortasından geçerek vücudun üst kısmında kalmalıdır. Ke-

merin kalçadan geçen kısmı leğen kemiğinin önüne yerleştirilmelidir, karnın

üzerinden geçmemelidir ve daima sıkı oturmalıdır » Şek. 4 -



Hamile kadınlarda emniyet kemeri kullanımı

Hamile kadınlar bile mutlaka daima emniyet kemerlerini takmalıdırlar. Sadece

bu durum doğmamış olan çocuk için en iyi korumayı sağlar.

Hamile kadınlarda, alt karın bölgesine herhangi bir basınç gelmemesi için, em-

niyet kemerinin kalçadaki kısmı mümkün olduğunca leğen kemiğinin aşağısın-

dan geçmelidir » Şek. 4 -





Emniyet kemerlerinin takılması ve çıkarılması

Şek. 5 Emniyet kemerinin takılması/çıkarılması

Önce

okuyun ve dikkate alın (Sayfa 10).

Emniyet kemeri takılmadan önce aşağıdaki koşulların yerine gelmesi gerekir.

Kafa başlığı doğru ayarlanmış olmalıdır (entegre kafa başlıklı koltuklar için

geçerli değildir).

Koltuk doğru ayarlanmış olmalıdır (ön koltuklar için geçerlidir).

Direksiyon simidi doğru ayarlanmış olmalıdır (sürücü koltuğu için geçerlidir).

Takılması

›

Kemer bandını, kilit dilinden yavaşça göğüs ve kalça üzerinden çekiniz.

›

Kilit dilini koltuğa ait olan kemer kilidinin » Şek. 5 -



içine tam olarak otur-

duğu duyuluncaya kadar sokunuz.

›

Kilit dilinin kilide tam olarak oturup oturmadığından emin olmak için, kemerde

bir çekme testi yapılmalıdır.

Çıkartılması

Emniyet kemeri sadece araç dururken çıkarılmalıdır.

›

Kemer kilidindeki kırmızı tuşa » Şek. 5 -



basınız, kilit dili dışarıya fırlar.

›

Kemer, kemer bandını kolayca sarabilmesi, emniyet kemerinin dönmemesi

için el ile geri yürütülmelidir.

ÖNEMLİ

Emniyet kemeri çıkartılırken kilit dili, kapı kaplamasına ve diğer iç mekan parça-

larına zarar vermemelidir.





Emniyet

Kemer sarma otomatikleri ve kemer gerdiricileri

 Konuya giriş

Bu bölümde aşağıdaki konulara ilişkin bilgiler bulacaksınız:

Kemer sarma otomatikleri

Emniyet kemeri gerdiricisi 13

Kemer sarma otomatikleri

Her emniyet kemeri bir sarma otomatiği ile donatılmıştır. Emniyet kemeri yavaş

çekilirse kemerin tam hareket serbestliği elde edilir.

Emniyet kemeri aniden çekilirse kemer sarma otomatiği tarafından kilitlenir.

Emniyet kemerleri, tam frenlemede, hızlanırken, dağlık arazi sürüşlerinde ve vi-

rajlarda da bloke olur.

DİKKAT

Emniyet kemeri aniden çekildiğinde kilitlenmiyorsa derhal yetkili bir serviste

kontrol ettiriniz.

Emniyet kemeri gerdiricisi

Emniyet kemerini bağlamış sürücü ve yolcunun emniyeti öndeki emniyet ke-

merlerindeki toplama otomatiği sayesinde arttırılmıştır.

Emniyet kemerleri, bir kaza durumunda, istenmeyen vücut hareketleri önlene-

cek şekilde kemer gerdiricileri tarafından gerdirilir.

Önden olan kazalarda belli bir kaza ağırlığından itibaren ön emniyet kemerleri

otomatik olarak gerdirilir.

Belirli bir kaza ağırlık derecesinde yandan çarpışmalarda, çarpma tarafındaki ön

emniyet kemeri otomatik olarak gerdirilir.

Hafif önden çarpışmalarda, yandan ve arkadan olan çarpışmalarda, takla atma

durumunda veya ciddi kuvvetlerin etkili olmadığı kazalarda kemer gerdiricileri

devreye girmez.

DİKKAT

■

Kemer gerdirici sistemindeki tüm çalışmalar veya başka onarım çalışmala-

rından dolayı sistem parçalarının sökülmesi ve takılması, sadece bir yetkili

servis tarafından yapılmalıdır.

■

Bu sistemin koruma fonksiyonu sadece bir kaza için yetmektedir. Kemer

gerdiricileri tetiklenmiş ise, mutlaka tüm sistem değiştirilmelidir.

Not

■

Emniyet kemeri gerdiricileri, emniyet kemerlerinin takılmaması durumunda da

devreye girebilir.

■

Kemer gerdiricisinin tetiklenmesinde duman açığa çıkar. Bu durum aracın

yandığı anlamına gelmez.

■

Aracın veya kemer gerdirici sistem parçalarının imha edilmesi durumunda, ya-

sal ulusal yönetmelikler dikkate alınmalıdır.

Emniyet kemerleri

Hava yastığı sistemi

Hava yastığı sisteminin anlatılması



Konuya giriş

Bu bölümde aşağıdaki konulara ilişkin bilgiler bulacaksınız:

Sistem tanımı 14

Hava yastığının devreye girmesi 14

Hava yastığı sistemi, takılı olan emniyet kemerleri ile birlikte şiddetli önden ve

yandan çarpışmalarda yolcular için ek bir koruma sağlar.

Hava yastığı sisteminin çalışma durumu gösterge panelindeki



kontrol lamba-

sıyla gösterilir » Sayfa 35.

DİKKAT

■

Hava yastığı, mümkün olan en iyi koruma etkisini ancak emniyet kemeri

takılı iken sağlar.

■

Hava yastığı emniyet kemerinin herhangi bir yedeği değildir, bilakis top-

lam pasif emniyet kavramının parçasıdır.

■

Sistemin tetiklenmesi sırasında araç içindeki kişilerin mümkün olan en

yüksek etki derecesiyle korunması için, ön koltuklar mutlaka vücut büyük-

lüğüne göre doğru olarak ayarlanmış olmalıdırlar » Sayfa 8, Doğru ve gü-

venli oturma pozisyonu.

■

Sürüş esnasında herhangi bir emniyet kemeri takmadıysanız, öne çok faz-

la eğildiyseniz ise veya bir başka yanlış oturma pozisyonu aldıysanız, bir ka-

za durumunda artan bir yaralanma riskine maruz kalırsınız.

DİKKAT

Hava yastığı sisteminin kullanımı ile ilgili bilgiler

■

Eğer bir arıza varsa, hava yastığı sistemini hemen bir yetkili servise kontrol

ettirin. Aksi halde kaza durumunda hava yastıkları açılmayabilir.

■

Hava yastığı sisteminin parçalarında hiçbir değişiklik yapılmamalıdır.

■

Hava yastığı sistemindeki bütün çalışmalar ve diğer onarım çalışmaların-

dan (örn. direksiyonun sökülmesi) dolayı sistem parçalarının takılması ve sö-

külmesi sadece bir yetkili servis tarafından yapılmalıdır.

■

Ön tamponda veya gövdede asla değişiklik yapılmamalıdır.

DİKKAT (Devam)

■

Hava yastığı sisteminin münferit parçalarını kurcalamak yasaktır, zira hava

yastıkları açılabilir.

■

Hava yastığı sisteminin koruma fonksiyonu sadece bir kaza için yetmekte-

dir. Hava yastığı açılmışsa, hava yastığı sistemi mutlaka değiştirilmelidir.

Sistem tanımı

Önce okuyun ve dikkate alın (Sayfa 14).

Hava yastığı saliseler içerisinde açılır.

Hava yastıkları devreye girdiklerinde gazla dolarak şişer.

Hava yastığı açılırken, gri beyaz veya kırmızı renkli, zararsız bir gaz çıkar. Bu ta-

mamen normaldir ve araçta bir yangın işareti değildir.

Hava yastığı sistemi (araç donanımına göre) aşağıdaki parçalardan oluşur.

›

Sürücü ve ön yolcu ön hava yastığı » Sayfa 15.

›

Head-Thorax yan hava yastıkları » Sayfa 16.

›

Gösterge panelindeki hava yastığı kontrol lambası » Sayfa 35,



Hava yas-

tığı sistemi.

›

Ön yolcu ön hava yastığı için anahtar şalteri » Sayfa 18.

›

Kumanda panelinin orta kısmında ön yolcu ön hava yastığı kontrol lambası

» Sayfa 18.

Not

Aracın veya hava yastığı sistem parçalarının imha edilmesi durumunda, yasal

ulusal yönetmelikler dikkate alınmalıdır.

Hava yastığının devreye girmesi

Önce

okuyun ve dikkate alın (Sayfa 14).

Hava yastığı sistemi, sadece kontak açıldıktan sonra çalışmaya hazır durum-

dadır.

Devreye girme koşulları

Hava yastığı sisteminin her durum için uygun açılma şartları toplu halde tespit

edilemez. Örneğin, aracın çarptığı nesnenin özelliği (sert, yumuşak), çarpma açı-

sı, aracın hızı vs. gibi faktörler önemli rol oynar.





Emniyet

Hava yastığı sisteminin tetiklenmesindeki karar verici unsur, ortaya çıkan ya-

vaşlamanın akışıdır. Eğer çarpışma sırasında ölçülen araç yavaşlaması kontrol

ünitesinde öngörülmüş olan referans değerlerin altında kalırsa, araç kazanın

sonucunda her ne kadar kuvvetli biçimde deforme olsa bile, hava yastıkları te-

tiklenmez.

Şiddeti yüksek olan önden çarpışmalarda hava yastıkları açılır.

›

Sürücü ön hava yastığı.

›

Ön yolcu ön hava yastığı.

Şiddeti yüksek olan yandan çarpışmalarda aşağıdaki hava yastığı açılır.

›

Kaza tarafındaki Head-Thorax yan hava yastığı.

Hava yastığının açılması durumunda aşağıdaki olaylar gerçekleşir.

›

İç aydınlatma yanar (otomatik iç aydınlatma kullanımı açık ise - şalter



›

Flaşör sistemi devreye girer.

›

Tüm kapıların kilitleri açılır.

›

Motora giden yakıt beslemesi kesilir.

Hava yastığı ne zaman açılmaz?

Hafif önden ve yandan çarpışmalarda, arkadan çarpışmalarda, araç devrildiğin-

de veya araç takla attığında hava yastıkları açılmaz.

Hava yastığına genel bakış



Konuya giriş

Bu bölümde aşağıdaki konulara ilişkin bilgiler bulacaksınız:

Ön hava yastıkları

Yan hava yastıkları Head-Thorax 16

Ön hava yastıkları

Şek. 6 Direksiyondaki sürücü ön hava yastığı/Kumanda panelindeki ön

yolcu ön hava yastığı

Şek. 7 Direksiyon/gaz doldurulmuş hava yastıklarına güvenlik mesafesi

Ön hava yastıkları, şiddeti yüksek olan önden çarpışmalarda sürücünün ve ön

yolcunun kafası ve göğüs bölgesi için ek bir koruma sunmaktadır.

Sürücü ön hava yastığı direksiyon simidinde yer alır » Şek. 6 -



Ön yolcu hava yastığı, kumanda panelinde eşya gözü üzerinde yer alır » Şek. 6 -



Hava yastıkları devreye girdiklerinde sürücünün ve ön yolcunun önünde şişer-

ler » Şek. 7 -



. Tam olarak şişen hava yastığının içine dalan sürücünün ve ön

yolcunun öne doğru hareketi sönümlenir ve kafa ve üst gövde için yaralanma

riski azalır.



Hava yastığı sistemi

DİKKAT

Doğru oturma pozisyonuyla ilgili bilgiler

■

Sürücü ve ön yolcu açısından, direksiyon simidi veya kumanda paneli ile

arasında en az 25 cm mesafe olması çok önemlidir

» Şek. 7. Eğer asgari

mesafeyi muhafaza etmezseniz, hava yastığı sistemi sizi koruyamaz - Ölüm

tehlikesi! Bunun haricinde ön koltuklar daima vücut ölçülerine uygun ve

doğru olarak ayarlanmalıdır.

■

Hava yastığı açılması sırasında, doğru olmayan oturma konumunda yara-

lanmalar olacak şekilde büyük kuvvetler meydana getirir.

■

Oturan kişiler ile hava yastığının etki bölgesi arasında bir başka insan, hay-

van veya nesne bulunmamalıdır.

DİKKAT

Ön hava yastığı ve çocukların taşınması

■

Çocukları asla aracın ön koltuğunda emniyetsiz bir şekilde oturtmayınız.

Eğer bir kaza durumunda hava yastıkları tetiklenirse, çocuklar ağır yaralana-

bilir veya ölümcül sonuçlar olabilir.

■

İçinde çocuğun sırtı sürüş yönüne dönük oturduğu bir çocuk koltuğunun

ön yolcu koltuğunda kullanılması halinde, ön yolcu ön hava yastığı mutlaka

devreden çıkarılmalıdır » Sayfa 18, Ön yolcu ön hava yastığının kapatılma-

sı. Eğer böyle yapılmaz ise, ön yolcu ön hava yastığının açılması ile çocuk

ağır yaralanabilir veya ölebilir. Ön yolcu koltuğunda çocukları taşıdığınız du-

rumlarda, çocuk koltuklarının kullanılması ile ilgili ulusal yasa yönetmelikle-

rine dikkat edin.

DİKKAT

Genel Bilgiler

■

Direksiyon simidine ve ön yolcu tarafında kumanda panelindeki hava yas-

tığı modülünün üzerine ne bir etiket yapıştırılmalı, ne de bir kılıf geçirilmeli

veya bir başka çalışma yapılmalıdır. Bu parçalar sadece kuru veya su ile

nemlendirilmiş bez ile temizlenebilir. Hava yastığı modüllerinin kaplamaları-

na veya çok yakınlarına (bardak altlığı, telefon tutma aparatı vb.) hiçbir par-

ça monte edilmemelidir.

■

Kumanda panelinde bulunan ön yolcu hava yastığı modülünün yüzeyine

hiç bir nesne koyulmamalıdır.

Not

■

Sürücü ön hava yastığı olan araçlarda direksiyon simidi üzerinde  yazısı

bulunur.

■

Ön yolcu ön hava yastığı olan araçlarda, ön yolcu tarafındaki kumanda pane-

linde



yazısı bulunur.

Yan hava yastıkları Head-Thorax

Şek. 8 Ön koltuktaki yan hava yastığının montaj yeri / Yan hava yastığının

açılma bölgesi

Yan hava yastığı sistemi Head-Thorax, şiddeti yüksek olan yan çarpışmalarda

araçta bulunanların üst gövde bölgesi (göğüs, karın ve kalça) ve kafa için ek bir

koruma sunmaktadır.

Yan hava yastıkları, ön koltukların koltuk arkalığı döşemesine yerleştirilmiştir

» Şek. 8 -



Tam olarak şişen hava yastığının » Şek. 8 -



içine dalma sırasında araç içinde-

kilerin yükü sönümlenir ve kapıya yakın olan taraftaki tüm üst gövde (göğüs,

karın ve kalça) için yaralanma riski azalır.

DİKKAT

Doğru oturma pozisyonuyla ilgili bilgiler

■

Kafanız hiç bir zaman yan hava yastığının çıkış bölgesinde bulunmamalıdır.

Bir kaza durumunda aksi halde ağır olarak yaralanabilirsiniz. Bu durum özel-

likle, uygun çocuk koltuğunda taşınan çocuklar için geçerlidir » Sayfa 21,

Çocuk emniyeti ve yan hava yastığı.



Emniyet

DİKKAT (Devam)

■

Kişiler ile hava yastığının etki bölgesi arasında bir başka insan, hayvan ve-

ya nesne bulunmamalıdır. Kapılara, örneğin içecek tutucu gibi hiç bir akse-

suar konmamalıdır.

■

Eğer çocuklar sürüş sırasında yanlış oturma pozisyonu alırlarsa, bir kaza

durumunda yüksek bir yaralanma riskine maruz kalırlar. Bu durum ağır yara-

lanmalarla sonuçlanabilir » Sayfa 19, Çocuk koltuğu.

DİKKAT

■

Yan hava yastıklarının açılma bölgesine nesne koymayınız - Yaralanma

tehlikesi söz konusu!

■

Hava yastığı kontrol ünitesi, ön kapılara yerleştirilmiş olan basınç sensör-

leri ile çalışır. Bu nedenle hem kapılarda hem de kapı kaplamalarında her-

hangi bir uyarlama (örneğin ek hoparlörlerin monte edilmesi) yapılmamalı-

dır. Diğer bilgiler » Sayfa 90, Hava yastıkları.

■

Koltuk arkalıklarına, kuvvetli darbe, tekme atma vs. gibi büyük kuvvetler

etki etmemelidir, aksi halde sistem zarar görebilir. Böyle bir durumda yan

hava yastıkları tetiklenmeyebilir!

■

ŠKODA tarafından net olarak izin verilmeyen koltuk kılıflarını hiç bir zaman

sürücü ve ön yolcu koltuklarına geçirmeyiniz. Hava yastığı koltuk arkalığın-

dan dışarı çıktığı için, izin verilmeyen koltuk kılıfları kullanıldığında yan hava

yastıklarının koruma fonksiyonu önemli derecede engellenebilir.

■

Yan hava yastıklarının modül bölgesindeki orijinal koltuk kılıflarının hasar-

ları mutlaka bir yetkili servis tarafından onarılmalıdır.

■

Ön koltuklardaki hava yastığı modüllerinde hasarlar, çatlaklar ve derin

olan kazıntılar olmamalıdır. Şiddet kullanılarak açmaya izin verilmez.

Not

Yan hava yastıkları olan araçlarda ön koltuk arkalıklarında  yazılı bir etiket

bulunmaktadır.

Hava yastıklarının devre dışı bırakılması



Konuya giriş

Bu bölümde aşağıdaki konulara ilişkin bilgiler bulacaksınız:

Hava yastıklarının devre dışı bırakılması 17

Ön yolcu ön hava yastığının kapatılması 18

Hava yastıklarının devre dışı bırakılması

Hava yastığı devre dışı bırakma işlemi ile ilgili ulusal yasa yönetmelikleri dikka-

te alınmalıdır.

Aracın mülkiyetini devrederken, araç kitabı da alıcıya birlikte verilmelidir. Ayrıca

ön yolcu hava yastığının olası bir devreden çıkarılması ile ilgili bilgilerin de dahil

olmasına dikkat ediniz!

Araçtaki bir hava yastığı devre dışı bırakılmışsa, alıcı bu konuda bilgilendirilmeli-

dir!

Hava yastığının devre dışı bırakılması örn. aşağıdaki durumlar için

öngörülmektedir.

›

Eğer ön yolcu koltuğunda, çocuğun sürüş yönünün tersinde oturduğu (bazı

ülkelerde ulusal yasal yönetmeliklerden dolayı sürüş yönünde) bir çocuk kol-

tuğu kullanmak zorunda olduğunuz durumlarda » Sayfa 19, Çocukların em-

niyetli şekilde taşınması.

›

Direksiyon simidi ortası ile göğüs kemiği arasında olması gereken en az

25 cm'lik mesafenin doğru sürücü koltuğu ayarına rağmen muhafaza edile-

memesi durumunda.

›

Bedensel özür durumunda direksiyon simidi bölgesinde özel tadilatların ge-

rekli olduğu durumlarda.

›

Başka koltuklar monte ettirdiğiniz durumlarda (örn. yan hava yastığı olmayan

ortopedik koltuklar).

Ön yolcu ön hava yastığı anahtar şalteri ile devre dışı bırakılabilir » Şek. 9 için

bkz. Sayfa 18 -



Gerekirse diğer hava yastıklarının bir ŠKODA servis ortağı tarafından kapatılma-

sını tavsiye etmekteyiz.

Devre dışı bırakma göstergesi

Hava yastığının devre dışı bırakılması göstergesi » Sayfa 35,



Hava yastığı

sistemi.

Not

Aracınızda hangi hava yastıklarının devre dışı bırakılması gerektiğini veya han-

gilerinin devre dışı bırakılıp bırakılamayacağını ŠKODA servis ortağından öğre-

nebilirsiniz.

Hava yastığı sistemi

Sayfa yükleniyor ...

SKODA Citigo (2015/05) El kitabı

Marka: SKODA

Model: Citigo (2015/05)

Tip: El kitabı

Bu kılavuz için de uygundur

Citigo NF 05-2015

PDF İndir

rapor

SKODA Citigo (2015/05) El kitabı

Bu kılavuz için de uygundur

SKODA Citigo (2015/05) El kitabı

İlgili Makaleler